احادیث موضوعی

احادیث این بخش با توجه به منابع ذکر شده در نرم افزار "جامع الاحادیث نور" بازبینی و به روز شده اند.

حدیث (1) قال رسول الله (ص) :

أَعلَمُ النّاسِ مَن جَمَعَ عِلمَ النّاسِ إِلى عِلمِهِ؛

داناترين مردم كسى است كه دانش ديگران را به دانش خود بيفزايد.

(من لا یحضره الفقیه، ج4، ص395)

حدیث (2) امام صادق عليه‏السلام :

لايَنبَغى لِمَن لَم يَكُن عالِما أَن يُعَدَّ سَعيدا؛

كسى كه بهره ‏اى از دانش ندارد معنا ندارد كه ديگران او را سعادتمند بدانند.

(تحف العقول، النص،ص364)

حدیث (3) قال ابی عبدالله (ص) :

قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: يَغْدُو النَّاسُ عَلى‏ ثَلَاثَةِ أَصْنَافٍ: عَالِمٍ‏، وَ مُتَعَلِّمٍ‏، وَ غُثَاءٍ، فَنَحْنُ الْعُلَمَاءُ، وَ شِيعَتُنَا الْمُتَعَلِّمُونَ، وَ سَائِرُ النَّاسِ غُثَاءٌ؛

جميل گويد: شنيدم از آن حضرت كه مى‏ فرمود: مردم سه دسته صبح مى‏كنند: عالم‏ و متعلم‏ و ورآبى، ما علماء هستيم، و شيعيان ما متعلم و دانش آموزند، و مردم ديگر ورآبيند.

(الکافی،ج 1،ص82)

حدیث (4) امام صادق عليه‏السلام :

لَن تَبقَى الاَرضُ اِلاّ وَ فيها عالِمٌ يَعرِفُ الحَقَّ مِنَ الباطِلِ؛

هرگز زمين باقى نمى‏ماند مگر آن كه در آن دانشمندى وجود دارد كه حق را از باطل مى‏شناسد.

(محاسن، ج 1، ص234)

حدیث (5) امام علی علیه السلام:

رُبِّ عالِمٍ قَد قَتَلَهُ جَهلُهُ ، وَ عِلمُهُ مَعَهُ لا ینفَعُهُ؛

چه بسیارند دانشمندانی که جهلشان آنها را کشته در حالی که علمشان با آنهاست، اما به حالشان سودی نمی دهد.

(نهج البلاغه،ص755)

حدیث (6) امام صادق علیه السلام:

العُلَماءُ حُكّامٌ عَلَى المُلوكِ؛

عالمان فرمانرواى بر شهرياران هستند.

(کنز الفوائد،ج2،ص33)

حدیث (7) پيامبر صلى ‏لله‏ عليه ‏و ‏آله :

اَلا اِنَّ شَرَّ الشَّرِّ شِرارُ العُلَماءِ وَ اِنَّ خَيرَ الخَيرِ خيارُ العُلَماءِ؛

بدانيد كه بدترين بدها، علماى بدند و بهترين خوبان علماى خوبند.

(منية المريد، ص 137)

حدیث (8) امام على عليه‏السلام :

عَلَيكَ بِمُداراةِ النّاسِ وَ اِكرامِ العُلَماءِ وَ الصَّفحِ عَن زَلاّتِ الخوانِ فَقَد اَدَّبَكَ سَيِّدُ الوَّلينَ وَ الخِرينَ بِقَولِهِ (ص) : اُعفُ عَمَّن ظَـلَمَكَ وَ صِل مَن قَطَعَكَ وَ اَعطِ مَن حَرَمَكَ ؛

تو را سفارش مى‏كنم به مداراى با مردم و احترام به علما و گذشت از لغزش برادران (دينى)؛ چرا كه سرور اولين و آخرين، تو را چنين ادب آموخته و فرموده است : «گذشت كن از كسى كه به تو ظلم كرده ، رابطه برقرار كن با كسى كه با تو قطع رابطه كرده و عطا كن به كسى كه از تو دريغ نموده است».

(بحارالانوار،ج75،ص71)

حدیث (9) امام على عليه‏السلام :

جالِسِ العُلَماءَ يَزدَد عِلمُكَ وَ يَحسُن اَدَبُكَ وتَزكُ نَفسُكَ؛

با علما معاشرت كن تا علمت زياد، ادبت نيكو و جانت پاك شود.

(غررالحکم و درر الکلم،ص430)

حدیث (10) امام صادق عليه‏السلام :

اِنَّ الشَّيطانَ لَيَطمَعُ فى عالِمٍ بِغَيرِ اَدَبٍ اَكثَرُ مِن طَمَعِهِ فى عالِمٍ بِاَدَبٍ ، فَتَاَدَّبوا وَ اِلاّ فَاَنتُم اَعرابٌ ؛

شيطان ، در عالِمِ بى‏بهره از ادب بيشتر طمع مى‏كند تا عالِمِ برخوردار از ادب . پس ادب داشته باشيد وگرنه شما، بيابانى (فاقد تمدّن) هستيد.

(أعلام الدین فی صفات المؤمنین،ص96)

حدیث (11) قال رسول الله (ص) :

اَلعَدلُ حَسَنٌ وَلكِن فِى المَراءِ اَحسَنُ، وَ السَّخاءُ حَسَنٌ وَلكِن فِى الغنياءِ اَحسَنُ، اَلوَرَعُ حَسَنٌ وَلكِن فِى العُلَماءِ اَحسَنُ، اَلصَّبرُ حَسَنٌ وَلكِن فِى الفُقَراءِ اَحسَنُ، اَلتَّوبَةُ حَسَنٌ وَلكِن فِى الشَّبابِ اَحسَنُ، اَلحَياءُ حَسَنٌ وَلكِن فِى النِّساءِ اَحسَنُ؛

عدالت نيكو است اما از دولتمردان نيكوتر، سخاوت نيكو است اما از ثروتمندان نيكوتر؛ تقوا نيكو است اما از علما نيكوتر؛ صبر نيكو است اما از فقرا نيكوتر، توبه نيكو است اما از جوانان نيكوتر و حيا نيكو است اما از زنان نيكوتر.

(نهج الفصاحه، ص578)

حدیث (12) امام محمدباقر علیه السلام:

عالِمٌ یُنتَفَعُ بِعِلمِهِ اَفضَلُ مِن سَبعینَ اَلفٍ عابِدٍ؛

دانشمندی که از علمش سود برند ، از هفتاد هزار عابد بهتر است .

(بحارالانوار، ج75 ، ص 173)

حدیث (13) امام حسین علیه السلام:

مِن دَلائِلِ العالِمِ إنتقادَةِ لِحَدِیثِه وَ عِلمِه بِحَقائِقَ فُنونِ النَّظَر؛

از نشانه های عالم ، نقد سخن و اندیشه خود و آگاهی از نظرات مختلف است.

(بحارالانوار، ج75، ص119)

حدیث (14) امام صادق علیه السلام:

إنَّ العُلَماءَ وَرَثَةُ الأنبِياءِ.

دانشمندان وارثان پيامبران هستند

(الکافی (ط-اسلامیه)،ج1،ص32و34)

حدیث (15) پيامبر اعظم صلى ‏لله‏ عليه ‏و ‏آله :

فَقِيهٌ وَاحِدٌ أَشَدُّ عَلَى‏ إِبْلِيسَ‏ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ.
وجود یک فقیه برای ابلیس سخت تر از هزار عابد است.

(بحارالانوار، ج1، ص177)

حدیث (16) امام على عليه‏السلام:

جالِسِ العُلَماءَ تَسعَد
باعلما همنشینی کن تا سعادتمند شوی

(غررالحكم ،ح336)

حدیث (17) امام صادق (سلام الله علیه) :

عالِمٌ أفضَلُ مِن‏ألفِ عابِدٍ وألفِ زاهِدٍ.

يك عالم برتر از هزار عابد و هزار زاهد است.

(بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلّی اللّه علیهم،ج1،ص8)